Storytelling: de vonk die onze hersenen deed groeien

Storytelling: de vonk die onze hersenen deed groeien

‘Hoe pak jij je teksten precies aan?’ vraagt een tekstschrijver tijdens een cursus aan mij.
‘Ik pas storytelling toe in mijn teksten,’ antwoord ik.
‘Ja, dat is de laatste jaren wel erg hip,’ wuift ze mijn antwoord weg. ‘Ik schrijf gewoon goede teksten,’ doet ze er nog een schepje bovenop.

Storytelling mag dan als term erg hip zijn en te pas en te onpas worden gebruikt én misbruikt, maar het is natuurlijk helemaal niets nieuws. Het is zo oud als de mensheid zelf. Sterker nog onze hersenen zijn helemaal ingesteld op het vertellen van verhalen. Daarom voor iedereen die denkt dat storytelling een modegril is een kleine verhaaltje over de ontstaansgeschiedenis.

Het begon met een vonk

400.000 jaar geleden waren we als mensheid niet bezig met leven, maar met overleven. Jagen, besjes en nootjes verzamelen, zorgen dat je niet wordt opgegeten door wilde dieren, elkaar de tent uitvechten, dat soort dingen. Maar toen de mens een natuurelement steeds beter ging beheersen kwam er ook meer rust. Dat cruciale element was vuur maken. Vuur was de vonk van de menselijke evolutie. Op het vuur werd gekookt, eten werd makkelijker verteerbaar, de dagen werden verlengd én mensen gingen verhalen vertellen.

Van klaagzang naar lofzang

In 1974 deed cultureel antropoloog Polly Wiessner een onderzoek naar de nomadenstam Ju/’hoansi in de Kalahariwoestijn. Zij zouden nog op een vergelijkbare wijze leven als onze voorouders. Ze observeerde deze stam voor drie maanden en kwam er achter dat het merendeel van de gesprekken die overdag werden gevoerd bestond uit klagen en roddelen. Een beetje zoals tijdens de pauzes bij de koffie automaat. Maar ’s avonds rond het kampvuur veranderde dit beeld totaal, dan werden er verhalen verteld. Groots en meeslepend. Met geluiden en drukke handgebaren. De mannen van de Ju/’hoansi stam ontpopte zich tot ware verhalenvertellers. Hier werden de emotionele banden gesmeed, de overlevingskills gedeeld en de deals bekrachtigd.

Verhalen veranderen je brein

De combinatie van een betere bereiding van voedsel dankzij het vuur en het vertellen van verhalen bij het vuur heeft voor een groeispurt in de hersenen gezorgd. En dat is ook logisch want door verhalen vertellen worden er meerdere delen van je brein geactiveerd. Uit onderzoek is gebleken dat de hersenen van een verteller en luisteraar synchroniseren. Dezelfde gebieden worden geactiveerd. Met het vertellen van een verhaal kun je dus daadwerkelijk ideeën, gedachten en emoties overbrengen. Onderschat dus nooit de kracht van een goed verhaal.

En tegen mijn collega tekstschrijver zou ik willen zeggen ga vooral door met het schrijven van goede teksten, dan richt ik me op het vertellen van verhalen, zitten we elkaar ook niet in de weg 😉